Weer aan het werk na de burn-out
De onderbelichte rol van het thuisfront en de kracht van mindfulness
Inleiding
Als mindfulnesstrainer krijg ik vaak te maken met mensen die burn-out geraakt zijn en die weer aan het werk willen of moeten. Daarbij hoor ik regelmatig (aanstaand) deelnemers zeggen dat het terugkeren hen tegenvalt en dat ze na de burn-out niet meer op het oude niveau van functioneren komen.
In dit artikel wil ik een aantal aspecten rond het hervatten en opbouwen van het werk bespreken. Daarbij vind ik het van belang ook te kijken naar de aspecten die een rol speelden bij het ontstaan van de burn-out, en dan ook naar de rol van het thuisfront te kijken1.
Over dat ‘oude niveau’
De hierboven beschreven wens of verwachting om weer op het oude niveau te functioneren, getuigt volgens mij niet altijd van een goed inzicht in het probleem. Dat oude niveau heeft immers niet kunnen voorkomen dat de burn-out ontstond. Een stapje terug is misschien wel zo verstandig en duurzaam. Te lang te hard werken en te lang de eigen grenzen geweld aandoen is een belangrijk deel van het probleem, maar het is niet het hele verhaal ...
Er komt steeds meer aandacht voor een heel ander deel van het probleem – dat lang onderbelicht was – namelijk de omgeving waarin het probleem ontstond. Meer specifiek in het geval van burn-out is dat meestal de werkplek. Een plek die te vaak buiten beschouwing bleef, maar ook dat is wat mij betreft niet het hele verhaal …
Hopelijk ten overvloede: een burn-out is niet rechtstreeks te linken aan emotionele labiliteit of psychische zwakte. Het heeft wél altijd te maken met een balansverstoring tussen draaglast en draagkracht. Een te hoge draaglast kan zowel op het werk als thuis het geval zijn en zo leiden tot burn-out; en dan hebben we wel het hele verhaal.2
In de media
In dit artikel op Gezondheidsnet met de veelzeggende titel “Werkgever leert niet van burn-out”, valt te lezen:
Van de ondervraagden [mensen met burn-out] is 55 procent bang voor een terugval. Een derde denkt dat hun leidinggevende heeft geleerd van de situatie. 54 procent is daar niet van overtuigd. Bijna 30 procent ervaart geen ruimte om een terugval bespreekbaar te maken met de leidinggevende.
Dat zijn cijfers die iets zeggen. Op zijn minst dat er verder gekeken moet worden dan alleen naar de persoon met de burn-out. Werkgevers die denken dat zij er niets aan kunnen doen dat een medewerker burn-out raakt, zouden wel eens de kous op de kop kunnen krijgen.