Wetenschappelijk bewijs voor het bestaan van meridianen
Nog meer aanwijzingen dat de oude wijsheidstradities het bij het rechte eind hadden
Inleiding
Geïnteresseerden zoeken al tijden naar bewijs voor het bestaan van meridianen of acupunctuurpunten in ons weefsel. Ik spreek in de Tai Chi en Qigong lessen vaker over de ontdekkingen en het onderzoek naar bindweefsel en heb er op RelaxMore.net ook al enkele artikelen over geschreven.
In dit artikel vertel ik over de resultaten van tamelijk recent onderzoek naar het bestaan van meridianen en geef ik gedetailleerde uitleg over verschillende gebruikte termen.
Anatomisch bewijs dat acupunctuur-meridianen zich in de extracellulaire weefselstructuur bevinden
Tamelijk recent1 verscheen een mooi artikel, geschreven door Oostenrijkse onderzoekers, dat mijn aandacht trok.
De titel luidt Anatomical Evidence of Acupuncture Meridians in the Human Extracellular Matrix: Results from a Macroscopic and Microscopic Interdisciplinary Multicentre Study on Human Corpses.
In het Nederlands: Anatomisch bewijs dat acupunctuur-meridianen zich in de extracellulaire weefselstructuur bevinden: resultaten van een macro- en microscopisch interdisciplinaire studie op menselijke lichamen, vanuit meerdere centra.
Oftewel: in een onderzoek waarbij wetenschappers uit meerdere centra (= multicentre) en van diverse achtergronden (= interdisciplinair) samenwerkten en menselijke lichamen (corpse = lijk) onderzochten (macroscopisch = met het blote oog, microscopisch = met de microscoop), vonden ze bewijs dat de acupunctuur-meridianen (lees verderop meer) zich in de extracellulaire (= buiten [= extra] de cellen en organen gelegen) weefselstructuur (= matrix) bevinden.
Het woord matrix heb ik lang niet in de Nederlandse geneeskunde en anatomie gezien. Uit het artikel valt af te leiden dat het gaat over de fascia en over bindweefselstructuren, hetgeen WikiPedia bevestigt. Bovendien ken ik eerdere artikelen waarin de fascinerende fascia als ‘matrix’ wordt beschreven.
Een hele mond vol ...
In de Tai Chi en Qigong lessen horen de studenten me regelmatig spreken over anatomische (= hoe het lichaam in elkaar zit) eigenschappen en fysiologische (= hoe het lichaam werkt) aspecten van ons lichaam. Soms in relatie tot een beweging die we oefenen, soms in relatie tot het toepassen van die beweging in het dagelijks leven, soms omdat het gewoon zo mateloos boeiend is om er op ervaringsniveau mee bezig te zijn dat ik het niet kan laten ... Daarnaast helpt mijn verpleegkundige achtergrond me prima om Latijnse termen te begrijpen, medische onderzoeken te lezen en te vertalen naar de studenten, dus dat maakt het ook nog eens zinvol en leuk om te doen.
Een thema dat daarbij regelmatig de revue passeert is de rol van bindweefsel, meer speciaal de fascia. Volgens de wijsheidstradities en ook steeds vaker volgens de nieuwe wetenschap is de rol van de fascia veel belangrijker bij chronische klachten en het omgaan met grenzen dan de reguliere geneeskunde en fysiotherapie tot voor kort inzagen. Mij is dit al langer bekend, en zoals gezegd komt het in de lessen regelmatig aan de orde, maar nu is dus toch weer iets nieuws te melden.
Eerst maar even over fascia dan
Over fascia schreef ik eerder al een uitgebreid artikel, dus nu wil ik daar niet te diep op ingaan. Kort samengevat: fascia is een bindweefselsoort. Bindweefsel komt in ‘soorten en maten’. Zo zijn pezen (bindweefsel dat een spier met een bot verbindt) en ligamenten (bindweefsel dat twee botten met elkaar verbindt) twee vaak genoemde en bekende soorten. Fascia is bindweefsel dat spieren en andere lichaamsstructuren omvat en op een andere manier verbindt. Zo is bijvoorbeeld iedere spierbundel omvat door een dun vlies: fascia. Onderhuids vinden we een dun vlies dat als het ware de huid met de onderlaag verbindt: fascia. En dieper in het lichaam vinden we iets steviger “verpakkingen” van onze organen: fascia.
Tot voor kort werd er aan fascia niet veel waarde gehecht. Het werd gezien als verpakkingsmateriaal van weefsels. Dit kwam vooral doordat er alleen maar anatomisch onderzoek op dode lichamen werd gedaan. Nu gebeurt dat nog steeds heel vaak, maar moderne onderzoeks- en operatietechnieken (denk aan kijk-operaties) scheppen een compleet ander beeld van fascia: het is een dynamische en levende structuur, die receptoren (= ontvangers) bevatten die druk, rek en pijn registreren en doorgeven aan zenuwen. Fascia heeft een belangrijke functie bij het ‘smeren’ van bewegingen in weefsels. Een voorbeeld is dat een bloedvat mee moet kunnen bewegen als een spier aanspant. Andere functies waarin de fascia een rol speelt zijn bevochtiging van weefsels, elasticiteit van de huid en heling van wonden.