Inleiding
Recent verscheen op LinkedIn een bericht van Stephen Porges, geestelijk vader van de polyvagaaltheorie, dat zijn laatste artikel1 geplaatst is in het meinummer van dit jaar van het prestigieuze medisch tijdschrift Comprehensive Psychoneuroendocrinology2.
De polyvagaaltheorie
Mocht je nog niet eerder gehoord hebben van deze theorie of niet weten waar het over gaat, dan is dit artikel een heel goed startpunt om deze boeiende theorie te gaan ontdekken.
Superkort samengevat voor de ongeduldigsten onder ons: de polyvagaaltheorie (PVT) voorspelt hoe mensen omgaan met stress en gevaar. Natuurlijk komt dan vechten, vluchten en bevriezen voorbij, maar de PVT geeft ook richting aan hoe we het gevoel van welbevinden van onszelf en anderen kunnen vergroten.
Zoals dat gaat in de wetenschap wordt in de loop van de tijd steeds meer duidelijk over onderdelen van de theorie en ontstaat nieuwe taal over hoe je de theorie het best uit kunt leggen. Het was dus tijd voor een update.
De vagale paradox – een polyvagale oplossing
Uiteraard was ik er als de kippen bij om Porges’ artikel te downloaden. Heel interessant en ook pittig om te lezen en te begrijpen, dus ik moet er nog even op kauwen. Wat ik vast kan zeggen is dat we:
helderder omschrijvingen gaan vinden van de onderliggende principes van de polyvagaaltheorie;
een mooie samenvatting kunnen lezen van de evolutionaire ontwikkelingen die relevant zijn voor de PVT;
een gedegen weerwoord vinden op de kritiek die er op de PVT is.
Kortom: genoeg om me verder in te verdiepen.
Ik heb de inleiding en samenvatting alvast voor je vertaald. Ik herschrijf ook nog de meeste alinea's in voor iedereen begrijpelijk Nederlands (herkenbaar als cursief). Een dubbele vertaling eigenlijk …
Als je snel van de wijs raakt door moeilijke woorden, lees dan alleen het cursieve gedeelte van de samenvatting.
Meer over deze update volgt de komende tijd!
Laat in de comments weten wat je ervan vond en of ik misschien nog meer uitleg moet geven. Daar gaan we!
Abstract - Samenvatting
Rechtstreekse vertaling, dus pittig: Hoewel er een aanzienlijke hoeveelheid literatuur bestaat die aantoont dat vagale cardio-inhiberende paden essentieel zijn voor homeostatische functies, wijzen minder vaak genoemde studies deze paden ook aan als factoren die de overleving van mensen en andere zoogdieren kunnen ondermijnen. Dit wordt vooral gelinkt aan reacties op bedreigingen, chronische stress en ernstige klinische omstandigheden zoals hypoxie.
Vertaling van de vertaling: Er is veel gepubliceerd over de vagale zenuwbanen (= bepaalde takken van de nervus vagus) die een vertragende invloed hebben op de hartfrequentie en het belang van deze banen voor balans in de stofwisseling. Er zijn ook publicaties die deze banen noemen als oorzaak voor een slechtere overleving van mensen en andere zoogdieren. Dit wordt dan vooral gekoppeld aan dreigende situaties, chronische stress en levensbedreiging zoals zuurstoftekort.
Misschien moeilijk: Het oplossen van deze 'vagale paradox' middels onderzoek in neonatale intensive care units, leidde tot de ontwikkeling van de Polyvagaaltheorie (PVT). De paradox verdwijnt wanneer we ontdekken dat de vagale cardio-inhiberende vezels afkomstig zijn uit twee anatomisch onderscheidbare gebieden in de hersenstam.
Eenvoudiger: Dus aan de ene kant zorgt de nervus vagus voor stabiliteit en balans in de stofwisseling (= homeostase), aan de andere kant kunnen deze zelfde banen zorgen voor levensbedreigende omstandigheden. Dat mag je een paradox (= tegenstrijdigheid) noemen: de “vagale paradox”.
Deze paradox is vooral zichtbaar op couveuseafdelingen en was de aanleiding tot het ontwikkelen van de polyvagaaltheorie (PVT). We kunnen deze paradox met de PVT verklaren, doordat de betrokken banen van de nervus vagus afkomstig blijken te zijn uit niet één, maar twee verschillende gebieden in de hersenstam.