Over oude gewoontes en leren fietsen...
En zo leer je dus ook mediteren
Inleiding
We hebben allemaal leren fietsen. Met vallen en opstaan. Toen de zijwieltjes er eenmaal af waren, kwamen de pleisters er vaker aan te pas. Bij mij wel tenminste.
Fietsen is een goed voorbeeld van een functionele gewoonte1. Het leren fietsen is een mooie metafoor voor het proces dat we gaan als we onszelf beter willen leren kennen, waar een mindfulnesstraining buitengewoon behulpzaam bij kan zijn. De meeste deelnemers van mijn trainingen hebben me deze metafoor wel eens horen gebruiken. In dit artikel leg ik dit nader uit en heb ik een prachtig filmpje om het te illustreren.
Een mooie metafoor
Hoe hebben mindfulness en leren fietsen iets met elkaar gemeen?
Wat dacht je van dit lijstje:
1. Beide gaan met vallen en opstaan
In het geval van fietsen letterlijk. Je leert eerst fietsen met zijwieltjes. Dat is in het begin al eng genoeg. Later zet een van je ouders de zijwieltjes iets omhoog, zodat ze niet altijd meer steun geven en je af en toe 'los' rijdt. Ook best eng. Als de zijwieltjes er uiteindelijk af gaan, is het opnieuw erg eng en is er een grote kans dat je een of meerdere keren valt en een pleister nodig hebt. Daarom rent je vader of moeder het eerste kwartiertje nog samen met je op.
Met mindfulness trainen gaat het net zo: je leert eerst mediteren met zijwieltjes. Dit zijn de Mp3's van de meditaties, die je 'aan de hand' meenemen door de meditatie. Daarnaast zijn er informele oefeningen, die je kunt zien als de eerste meters met 'omhoog gebogen' zijwieltjes. Na de training kun je verder met het oefenen. Je mag dan kiezen of je de zijwieltjes blijft gebruiken, maar je ontdekt al snel dat je eigenlijk best zonder kunt. En af en toe is het ook prima om nog wél een Mp3 te gebruiken, net zoals een wielrenner niet alleen maar traint op de weg, maar ook op de hometrainer.
2. Snappen helpt niet, je moet oefenen
Oefenen..., een onderwerp waarvan menig beginnend deelnemer gedacht heeft dat dat voor hem of haar niet op zou gaan. "Als ik het snap, heb ik een tool en kan ik mijn leven weer beter managen". Zoals later in dit artikel terug zal komen: er is echt een verschil tussen snappen en begrijpen (met dank aan Bassie en Adriaan). Iedere deelnemer snapt al tijdens les 1 waar mindfulness over gaat, maar de meesten begrijpen de volle diepte nog niet. Dat is helemaal normaal! Gelukkig hebben we daar nog 7 weken én een stiltedag voor.
Met fietsen werkt het vergelijkbaar. Ieder kind snapt dat het op het zadel moet zitten en dan de voeten op de pedalen, die vervolgens rond laten gaan en de kant op sturen waar je heen wilt. Zo simpel is fietsen. Maar wie had aan die instructie voldoende en fietste vervolgens de Tour de France? Daar is heel wat oefening voor nodig. Ook het lezen van boeken over fietsen of kijken naar de afgelopen jaargangen van de Tour op tv hebben niet geholpen om de heuvel in je straat over te fietsen.