Handvest voor Compassie
Een initiatief van schrijfster Karen Amstrong
Karen Armstrong
Ik had het voorrecht bij een lezing van Karen Armstrong te mogen zijn. Armstrong is een wereldberoemd expert op het gebied van religie, de geschiedenis van religie en de relatie tussen religies onderling en met politiek en meer alledaagse zaken. Ze schreef al 25 boeken over deze thema's, waarvan er ook veel in het Nederlands vertaald zijn.
”Een geschiedenis van God” kreeg destijds veel aandacht in de pers en werd een bestseller. Toen toonde Karen Armstrong al haar kritische geest, vrije denkwijze en prettige schrijfstijl.
Het was een prachtige avond, met een topspreekster die onvermoeibaar doorgaat met het zaaien van haar zaadjes van redelijkheid, onderling begrip en compassie. Een vrouw met een aperte afkeer van gekwezel, met oog voor de menselijkheid en de waarde van zaken en handelingen die we al gauw klein noemen, maar die o zo belangrijk zijn om compassie tot leven te brengen in ons bestaan.
Voor mensen die er niet bij konden zijn, en dat waren er veel, is er ook goed nieuws: de hele avond is gefilmd en integraal terug te zien, zie verderop in dit artikel.
Compassie als kern
Armstrong zegt dat geloof niet gaat over waarheden, maar over betrokken handelen. Ze benadrukt compassie als gemeenschappelijke kern in religieuze tradities. Samen met leiders en grote denkers uit alle wereldreligies schreef ze het Charter for Compassion. Met dit handvest wil ze de verbinding bevorderen tussen religies, zingeving en maatschappelijk engagement.
Op 12 november 2009 werd in 32 landen het Charter for Compassion (Handvest voor compassie) gelanceerd. Laat je niet misleiden door het jaartal 2009 en denk niet dat het dus een gedateerd handvest is. Kijkend naar de actualiteit is het handvest actueler dan ooit. Er zijn genoeg veel oudere teksten, geboden en verboden waar hele volksstammen hun leven omheen vormgeven; althans: zeggen dat te doen1.
Compassie is een kwaliteit van het hart en staat buiten de tijd. Het is altijd actueel. Daarom moeten we er ook steeds aan herinnerd worden.
Het is een initiatief van de Britse schrijfster Karen Amstrong. Dit handvest, een tekst op basis van de Gulden Regel (Wat jij niet wilt dat jou wordt aangedaan, doe dat ook een ander niet aan) is bedoeld om wereldwijd mensen en groepen te stimuleren tot vreedzaam en humaan samenleven.
De tekst van het Handvest:
Het principe van compassie of mededogen ligt ten grondslag aan alle religieuze, ethische en spirituele tradities; steeds opnieuw wordt daarmee een beroep op ons gedaan alle anderen te behandelen zoals wij zélf behandeld willen worden.
Compassie is onze drijfveer om ons onvermoeibaar in te zetten voor het verzachten van het leed van onze medeschepselen, om terug te treden uit het middelpunt van onze wereld en een ander voor het voetlicht te plaatsen, en om recht te doen aan de onschendbare heiligheid van ieder mens en een ieder, zonder enige uitzondering, te behandelen met volstrekte waardigheid, billijkheid en respect.
Daarbij hoort tevens de opdracht om er zowel in het openbare als in het privé-leven voor te waken geen enkele vorm van leed te veroorzaken. Door gewelddadig te handelen, door de kwaliteit van het leven van een ander te verslechteren, door de grondrechten van die ander te misbruiken of te ontkennen, en door haat te zaaien met laatdunkende uitingen over anderen – zelfs over onze vijanden – doen wij de menselijkheid die wij allen met elkaar delen geweld aan.
Wij erkennen dat wij er niet in zijn geslaagd een leven te leiden vervuld van compassie en dat sommigen uit naam van hun religieuze overtuiging het totale menselijke leed zelfs groter hebben gemaakt. Daarom roepen wij iedere man en vrouw op om:
compassie opnieuw te maken tot de kern van moreel handelen en van religie,
terug te keren naar het oude principe dat iedere interpretatie van geschriften die aanzet tot geweld, haat of minachting geen enkele legitimiteit heeft,
garant te staan voor de verstrekking van correcte en respectvolle informatie over andere tradities, godsdiensten en culturen aan jongeren,
positieve waardering van culturele en religieuze verscheidenheid te stimuleren,
bij te dragen aan medeleven, gebaseerd op kennis, voor het leed van alle mensen,
ook van hen die wij als onze vijanden zien.
Het is van wezenlijk belang dat wij compassie in onze gepolariseerde wereld maken tot een duidelijke, lichtende en dynamische kracht. Indien compassie is geworteld in principiële vastbeslotenheid om uit te stijgen boven egoïsme, kan zij politieke, dogmatische en religieuze grenzen slechten.
Als product van onze wezenlijke afhankelijkheid van elkaar, speelt compassie een fundamentele rol binnen menselijke relaties en bij een volwaardig mensdom. Compassie voert naar verlichting en is onmisbaar voor het realiseren van een eerlijke economie en een harmonieuze wereldgemeenschap die in vrede leeft met elkaar.
Het Charter heeft een eigen WikiPedia pagina. Een Nederlandstalige PDF versie van het handvest kun je hieronder downloaden en lezen.
Ik zou zeggen: printen, ophangen en verspreiden.
Bij Relax More
Ik geef sinds dit jaar geen 8-weekse groepstrainingen meer. Misschien dat het er nog een keer van komt, maar na 100 groepen vond ik het wel even mooi. Eerder schreef ik al dat ik graag alles wat ik heb geleerd en waar ik me in heb verdiept op een meer eigen manier overbreng en ik een vast programma eerder als belemmerend ervaar dan als helpend.
Dat betekent echt niet dat compassie uit mijn lessen is verdwenen. Het is eigenlijk andersom: compassie is juist de leidraad in alle lessen en trainingen die ik verzorg. Daarbij spreek ik regelmatig over compassievol lichaamswerk, want daar ligt volgens mij een leemte in onze ervaring, begrip en inzicht.
Compassievol lichaamswerk vervlecht ik in mijn Tai Chi en Qigong lessen, in de meditatiedagen van de Veerkrachttraining en ook in mijn tweedaagse training voor professionals over de polyvagaaltheorie.
En daarom dus (voorlopig even) geen “losstaande” compassietraining meer, maar des te meer compassie dus … 😉
Kijk naar “Is religion really violent?”
Als je dit artikel interessant vond en geen betaald abonnement wilt, mag je me ook trakteren op een cappuccino!
Als ze dat écht ook zouden doen, zou het Handvest voor Compassie minder urgentie behoeven. Dus iets klopt er niet …
Hoi Ronald, dank voor je artikel. Ik vond je noot 1 niet heel compassievol😉. Het is ook een kwestie van common humanity, dat we ons voornemen compassievol te zijn en dat het soms niet lukt. Dat overkomt mij ook als onderschrijver van het handvest. Fijne zomer!