De gezamenlijke roots van qigong en yoga
Yoga is Bhoga? ;-)
Inleiding
Ik verdiep me al een tijdje in qigong en het Taoïstische gedachtegoed erachter. Wie zich een beetje verplaatst naar het verre oosten en naar pakweg twee- tot drieduizend jaar geleden, zal het niet verbazen dat er kruisbestuiving heeft plaatsgevonden tussen yoga en qigong.
Ik was blij verrast dat qigong leraar Ken Cohen recent hierover schreef in zijn nieuwsbrief. Sifu (leraar) Cohen is zeer belezen, heeft veel gereisd en lang gestudeerd en kan prachtig vertellen. Hij gaf me toestemming zijn bijzonder leerzame nieuwsbrief te vertalen - waarvoor dank - en ik heb aangevuld met een gedeelte over de naam “qigong”.
Yoga is Bhoga?
De zin Yoga is Bhoga lijkt op het eerste gezicht tegenstrijdig. Yoga, een pad naar eenheid met het goddelijke. Bhoga staat voor zintuiglijk genot. Sommigen hebben de term bhoga in een negatieve context gebruikt: "Hij of zij is geen yogi, maar een bhogi." Toch zijn er Indiase teksten die verklaren dat het genieten van zintuiglijke prikkels, mits met een ontwaakte geest, vrij van hebzucht en gehechtheid, een waardevol pad naar het goddelijke kan vormen. Dit geldt zeer zeker ook voor qigong, dat zijn wortels heeft in het taoïsme (ook gespeld als daoïsme) en een voorbeeld voor hoe fysieke oefeningen de geest en de ziel kunnen transformeren.
Jazeker, er is een lange en oude geschiedenis van wederzijdse beïnvloeding tussen taoïstische qigong en Indiase yoga. Wat dacht je van deze voorbeelden: taoïsten zingen specifieke klanken om de 7 chakra’s te activeren; deze klanken zijn simpelweg de Chinese uitspraak van Sanskriet lettergrepen. Long (een Chinees woord) in plaats van Lam, Rong in plaats van Ram, enzovoort. Niet verrassend is het woord voor chakra in het Chinees lun (“wiel”), dat ook de gebruikelijke betekenis van chakra in het Sanskriet is. Of neem hoe de mantra’s Om en Om Ah Hum worden opgenomen in sommige qigong stijlen, het zijn lettergrepen die in Tibet en India worden geassocieerd met de chakra’s of met Brahma, Vishnu en Shiva.
Ook minder smakelijke namen …
Tijdens meditatie-oefeningen voor qi-circulatie wordt de qi “verzegeld” in het lichaam door het samentrekken van het perineum (“het hertenslot”) en de nek (“het schildpadslot”), vergelijkbaar met de mula bandha en jalandhara bandha uit de kundalini-yoga. Zo zijn er qigongleraren die aan het eind van een qigongles vragen om te gaan liggen voor diepe ontspanning. In plaats van dit de “lijkhouding” (Shavasana), zoals bekend in India, te noemen, heeft dit in de Qigong een nog minder smakelijke naam: “De dode kakkerlak.”