De parkiet en de paniek
Zachtjes doen en hartjes sturen
Lianne
Een tijdje geleden kreeg ik het verzoek van Lianne (fictieve naam) om eens kennis te maken en te zien of mindfulness misschien behulpzaam zou kunnen zijn in haar situatie. Lianne (we tutoyeren elkaar) is 60 jaar, heeft ongeneeslijke kanker die op dit moment in een wat stabielere fase is. Door haar ziekte is ze snel benauwd; ze heeft dan ook continue zuurstoftoediening. Haar conditie is matig, wat maakt dat ze na krachtsinspanning kortademig kan zijn. Ze komt ook niet veel meer buiten.
Een vicieuze cirkel
De kortademigheid begint vaak al bij de eerste krachtsinspanning van de dag: opstaan, in de rolstoel komen, wassen en aankleden. Kortademigheid triggert logischerwijs al snel ons stresssysteem; zuurstoftekort is immers per definitie bedreigend voor ons voortbestaan. Bij veel mensen ontstaat dan een gevoel van angst. Zo ook bij Lianne. Dit ontaardt bij haar regelmatig in een paniekaanval, waardoor de benauwdheid nog heftiger wordt en de cirkel rond is. Het duurt dan vaak een groot deel van de ochtend (!) voordat alles weer rustig is. Daarna is Lianne meestal zo moe dat ze 's middags een dutje moet doen. Als je ziek bent en het vooruitzicht hebt om niet de gemiddelde leeftijd voor een vrouw te gaan halen, is een dag vol angst en daarna moeheid nog meer zonde van je tijd dan anders, dus dubbel onprettig ... Vandaar dat Liannes partner besloot daarvoor externe hulp te zoeken. Via haar behandelaar kwamen ze bij mij terecht voor individuele mindfulness-begeleiding.
Kennismaking
Het eerste gesprek met een individuele cliënt is altijd oriënterend. Kennismaken en zien, horen en voelen of er wederzijds voldoende ‘klik’ is om door te gaan. Gezien Liannes toestand deden we dat via een beveiligde beeldbelverbinding. Zo zag en hoorde ik een intelligente en levenslustige vrouw, die ondanks alle tegenslagen en ongemakken – en een zuurstofslangetje in haar neus – ook gevoel voor humor had.
Maar de paniek die ze beschreef … dat was werkelijk wel hele echte paniek. Een gemiddelde aanval duurt wel een uur, de naweeën zo'n 2 à 3 uur. En dan die moeheid dáárna nog. Zo was dus de afgelopen periode Liannes adem – heel begrijpelijk – een heel beladen thema geworden. Er was dan ook weerstand toen ik haar vroeg hoe ze op dat moment haar adem ervaarde. Aandacht voor de adem was al een trigger voor benauwdheid. Voor mij een teken het rustig aan te doen met Lianne en eerst met andere dingen bezig te zijn dan met de adem.
Stapje voor stapje
Lianne besloot een aantal individuele sessies bij me te volgen via beeldbellen. Heel langzaamaan kwam er een beetje meer rust, maar de paniekaanvallen bij een iets te grote inspanning bleven. Hier zijn heel begrijpelijke redenen voor, maar waar ik nu niet verder op in ga.
Evengoed is het voorstelbaar dat Lianne sneller resultaat wilde merken dan eigenlijk mogelijk was. Maar tegen paniek vechten en ervan af willen is vaak extra spanning, stress en daarmee weer angst. Dat zijn lastige vicieuze cirkels.
Tijdens de sessies was er steeds op de achtergrond wat parkietengekwetter te horen. Zachtjes, want Liannes partner dekte voor onze sessie steeds de kooi af met een doek.
Oorverdovend
Tot die keer dat dat vergeten werd en we de sessie deden zonder afgedekte parkietenkooi. Liannes partner was de deur uit en Lianne was die dag niet in staat om het zelf te doen. En wat gingen die vogels tekeer zeg, ze bemoeiden zich met alles wat we zeiden. Er was eigenlijk geen goede sessie te doen. Dus zei ik Lianne dat ik wilde stoppen en een nieuwe afspraak maken, omdat het zo niet ging. “O, wacht maar even”, zei Lianne daarop.